Andreas Rayxhard: “Dövlətin bu sahəyə xüsusi diqqət ayırması İKT sektorunun böyük gələcəyinin olduğunu deməyə əsas verir”

Gələcək illərdə İKT sahəsinin inkişaf etdirilməsi hesabına ölkə iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi və daha da gücləndirilməsini hədəfə alan Azərbaycan üçün sözügedən sahədə beynəlxalq əməkdaşlığın rolu olduqca önəmlidir. Bu aspektdən, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyində qarşılıqlı əlaqələrin inkişafına yönələn növbəti görüşlər Avstriya tərəfi ilə keçirilib. Bu ölkənin nümayəndə heyətinə rəhbərlik edən Avstriyanın nəqliyyat, innovasiya və texnologiyalar üzrə federal nazir müavini Andreas Rayxhard "Rabitə dünyası"na müsahibəsində İKT sektorunda ölkələrimiz arasında münasibətlərin bugünkü vəziyyətindən söz açıb.

Zavodun tikintisi Azərbaycanla Avstriya arasında innovativ texnologiyalar sahəsində ilk və ən böyük layihə olacaq

- Azərbaycanda keçirilən görüşlərdə hansı istiqamətlər üzrə danışıqları uğurlu hesab etmək olar? Ümumiyyətlə, səfərin nəticəsi olaraq, keçirilən görüşləri məhsuldar, yoxsa qeyri-məhsuldar hesab etmək olar?

- Səfər əsnasında bir çox mövzular ətrafında danışıqlar aparıldı. Amma xüsusi qeyd etmək istədiyim sahələr var ki, onlarla bağlı aparılan danışıqları daha uğurlu hesab etmək olar. İlk növbədə fiber-optik kabel istehsalı ilə bağlı birgə zavodun tikilməsi üzrə layihə ətrafında aparılan müzakirələri qeyd etmək istərdim. İkinci mövzu təhlükəsizlik və fövqəladə hallar sahəsində müxtəlif kommunikasiya texnologiyalarının Azərbaycana gətirilməsi və istifadəsidir. Digər mövzu -"Elektron hökumət " sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi, Azərbaycana müəyyən "Know-how"-ların gətirilməsidir. Danışıqların uğurlu keçdiyi növbəti sahə tullantıların idarəedilməsi və tullantılardan enerji alınması sahəsində emalın qurulması ilə bağlıdır. Bu, həmçinin Azərbaycanda alternativ enerji sahəsinin inkişafına dəstək verə biləcək bir layihə ola bilər.

- Nazirlikdə keçirilən ilk görüşünüzdə fiber-optik kabel istehsalı ilə bağlı zavodun tikintisinin ümumilikdə regionda "hi-tech" sahəsində ilk və ən böyük müəssisə olmaqla, Azərbaycan üçün siyasi baxımdan sensasiya ola biləcəyini qeyd etdiniz. Tərəfinizdən təklif edilən daha hansı layihələrin Azərbaycanda icrasının bu qədər əhəmiyyətli ola biləcəyinə əminsiniz? Eyni zamanda Avstriya şirkətlərinin təqdimatında hansı layihələrin Azərbaycanın İKT sektorunun inkişafı baxımından vacib olduğunu düşünürsünüz?

- Bu zavodun inşasının gerçəkləşdirilməsi həqiqətən də Azərbaycan üçün çox önəmli bir layihədir. Çünki bu, Azərbaycanla Avstriya arasında innovativ texnologiyalar sahəsində ilk və ən böyük, əhəmiyyətli layihə olacaq. Fiber-optik kabel istehsalı ilə bağlı zavodun tikintisini biz reallaşdırdıqdan sonra təbii ki, birgə əməkdaşlıq üçün yeni sahələr də olacaq.

Amma bunlar haqda indidən heç nə deyə bilmərəm, bunu demək bir qədər tezdir. Hələlik diqqətimiz daha çox sözügedən layihənin reallaşdırılmasına yönəlib. Avstriya şirkətlərinin Azərbaycan bazarına marağına gəlincə, onlar hazırda burada fəaliyyət göstərirlər. Məsələn, bu gün ölkənizdə Avstriyanın İKT sahəsi üzrə ixtisaslaşmış "SKİDATA" şirkəti fəaliyyət göstərir.

Azərbaycanda "Şahdağ" qış kurortu kimi bir sıra iri layihələrin həyata keçirilməsində, orada, eləcə də Heydər Əliyev adına hava limanında giriş-çıxış, nəzarət sistemləri, turniketlərin qoyulmasında iştirak ediblər. Hazırda Avstriyanın "Kapsch" və "Preventis" kimi şirkətlərinin burada fəaliyyəti ilə bağlı danışıqlar gedir. Ümid edirik ki, tezliklə onlar da Azərbaycan bazarının əsas iştirakçılarına çevriləcəklər.

"Azərbaycan üçün bir kompliment olaraq qeyd edilməlidir ki..."

- "Azərbaycan 2020: Gələcəyə baxış" İnkişaf Konsepsiyasında ölkəmiz qarşısına 2020-ci ilə qədər İKT sahəsi üzrə konkret hədəflər, məqsədlər qoyub. Bu baxımdan, Avstriya təcrübəsinə əsaslanaraq, Azərbaycanda İKT-nin daha sürətli inkişafına nail olmaq üçün hansı tədbirləri vacib sayırsınız?

- İlk olaraq qeyd etmək istərdim ki, Azərbaycan "Elektron hökumət" sahəsində artıq çox böyük nailiyyətlər əldə edib. Düşünürəm ki, bu, Azərbaycan üçün bir kompliment olaraq qeyd edilməlidir. Ölkəniz bu istiqamətdə çox müsbət inkişaf səviyyəsi nümayiş etdirir.

Eyni zamanda Azərbaycan ümumilikdə İKT sahəsində dünyanın bir çox ölkələri ilə müqayisədə hazırda daha sürətlə inkişaf edir. Konkret olaraq, genişzolaqlı internet xidmətlərindən istifadənin genişləndirilməsi, digər İKT xidmətləri üzrə aparılan tədbirləri qeyd etmək olar. Dövlətin bu sahəyə xüsusi diqqət ayırması İKT sektorunun Azərbaycan üçün çox önəmli sahə olduğunun göstəricisidir, həmçinin bu sektorun ölkənizdə böyük gələcəyinin olduğunu deməyə əsas verir. Avstriya təcrübəsinə gəlincə, İKT sahəsi ilə bağlı hansı istiqamətlər üzrə Avstriya təcrübəsindən, informasiya texnologiyalarından istifadə etməyin mümkünlüyü barədə hazırda mütəxəssis və ekspertlər səviyyəsində işçi qaydada danışıqlar, müzakirələr aparılır.

Burada önəmli yerlərdən birini əhalinin maarifləndirilməsi, eyni zamanda elektron xidmətlərdən istifadənin genişləndirilməsinin təlim və tədris prosesləri üzərindən aparılması tutur. Çünki yalnız texnoloji vasitələrin mövcudluğu onlardan effektiv istifadənin mümkün olduğunu düşünməyə əsas vermir.

Eyni zamanda burada önəmli rol oynayan elektron xidmət istifadəçilərinin, əhalinin biliklərinin artırılmasıdır. Ona görə də Azərbaycan tərəfi ilə danışılan konkret mövzulardan biri də şagirdləri artıq məktəb masasından bu sahədə maarifləndirmək, gələcək sahibkarların hazırlanması üçün müəyyən proqramların həyata keçirilməsi və sertifikatlaşdırmadır.

Qeyd etmək istərdim ki, Avstriya Avropa Birliyi (AB) çərçivəsində bu sahədə aparıcı dövlətdir və AB tərəfindən ən yüksək qiyməti alıb. Bizim təcrübəmiz artıq bütün Avropa Birliyi ölkələrində istifadə olunur. Təbii ki, çox istərdik ki, biz həmin tədris təcrübəsindən Azərbaycanda da öz töhfəmizi verə bilək.

"Bizim üçün Avstriyanın bu sahədə dünya lideri olduğunu göstərmək imkanları yaranacaq"

- Yenə də fiber-optik kabel istehsalı ilə bağlı zavodun tikintisi məsələsinə qayıtmaq istərdim. Azərbaycan üçün bu zavodun yarada biləcəyi üstünlüklər məlum oldu. Bəs Avstriya tərəfi belə bir birgə müəssisənin yaradılmasından hansı qazancı əldə etmiş olacaq?

- Avstriya üçün bu layihənin əhəmiyyəti odur ki, biz regiona ölkəmizin ən qabaqcıl texnologiyalarını, "know-how"-ları gətirəcəyik. Bununla da bizim üçün Avstriyanın bu sahədə dünya lideri olduğunu göstərmək imkanları yaranır. Əgər biz bu sahədə ilkin layihəni həyata keçirsək, bu, bir göstərici, nümunə olacaq. Bunun əsasında isə biz digər layihələrin də iştirakına nail ola bilərik və gələcəyə daha ümidlə baxaraq, bu regionda öz texnologiyalarımızı tətbiq etmək imkanı əldə edə bilərik.

"Bu görüşün də nəticələrindən razıyıq"

- Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyində keçirilən görüşdə Avstriya şirkətlərinin təqdim etdiyi təhlükəsizlik həlləri, eyni zamanda bu sahədə əldə etdiyiniz nailiyyətlər və tətbiq edilən yeniliklər də maraq doğurdu. Bununla bağlı təqdimatınız müvafiq dövlət qurumunda necə qəbul edildi? Bu sahədə aparılmış danışıqlarda hansı nəticələrə ümid edirsiniz?

- Bu sahədə Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyası rəhbərinin müavini, prezidentin müdafiə məsələləri üzrə köməkçisi, general-leytenant Vahid Əliyevlə görüşümüz oldu. Əsas mövzu ictimai təhlükəsizliklə bağlı sahələrdə yeni kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi ətrafında idi. Görüş çox səmərəli, qarşılıqlı anlaşma şəraitində keçdi.

Amma təhlükəsizlik mövzusu çox həssas məsələ olduğuna görə biz hələlik konkret olaraq bu barədə bir şey deyə bilmərik. Çünki qarşılıqlı razılaşmaya görə biz hələ müəyyən addımlar atmamış, konkret açıqlama vermək istəmirik. Amma vaxtı gələndə bu barədə də mətbuata lazımi strukturlar vasitəsi ilə məlumat veriləcək. Sadəcə, onu qeyd edim ki, niyyət protokolunun hazırlanması ilə bağlı razılığa gəlindi.

Görüşdə digər qurumlardan da cavab gəldikdən sonra ekspertlər səviyyəsində danışıqların aparıla bilməsi üçün İşçi Qrupun yaradılması və danışıqların işçi qaydada davam etdirilməsi qərara alındı. Ümumiyyətlə, bu görüşün də nəticələrindən razıyıq.

"Qarşılıqlı dostluq münasibətlərimiz gələcək birgə, böyük layihələrin reallaşmasının təməlidir

- Ümumilikdə Azərbaycan-Avstriya arasında İKT sahəsində əməkdaşlığın mövcud vəziyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

- Ölkələrimiz arasında olan bu əməkdaşlığı çox yüksək qiymətləndiririk. Layihə formasında həyata keçirmək istədiyimiz və buna hazır olduğumuz bir çox sahələr, bir çox ideyalar artıq müəyyənləşib. Bunun üzərində işgüzar səviyyədə intensiv danışıqlar aparılır və ümid edirik ki, bir çox layihələri həyata keçirəcəyik. Hər bir layihənin, yeni ideyanın reallaşması üçün qarşılıqlı etimad və dostluq münasibətləri vacibdir.

İstərdik ki, bizim münasibətlərimiz daha da yaxşı inkişaf etsin və hesab edirik ki, bu qarşılıqlı etimad qarşıdakı uzun illər boyu davam edəcək. Bizim bugünkü qarşılıqlı dostluq münasibətlərimiz gələcək birgə, böyük layihələrin reallaşmasının təməlidir. Biz çox doğru yoldayıq.

Həqiqət İSABALAYEVA