Elmi seminarda İnnovativ informasiya iqtisadiyyatının formalaşması problemləri müzakirə olundu

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda şöbələrarası elmi seminar keçirilib.

Seminarda elmi məruzə ilə çıxış edən dosent Əlövsət Əliyev qeyd edib ki, dünyanın qabaqcıl dövlətlərinin əsas inkişaf tendensiyalarına müvafiq olaraq Azərbaycanda iqtisadiyyatın informasiyaya, biliyə, İKT-yə, texnologiyaya, innovasiyaya əsaslanaraq inkişaf etdirilməsinin zəruriliyi elmi cəhətdən əsaslandırılmaqla bir sıra rəsmi dövlət sənədlərində təsbit olunmuş və bu istiqamətdə müəyyən tədbirlərin yerinə yetirilməsinə başlanılıb. O, seminar iştirakçılarının nəzərinə çatdırıb ki, bu istiqamətdə yerinə yetirilən elmi tədqiqat işlərindən biri də Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun İKT-2 müsabiqəsi çərçivəsində qalib elan etdiyi və icrasına AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda cari ilin may ayından başlanmış “Azərbaycanda innovativ informasiya iqtisadiyyatının formalaşmasının analizi və inkişafı üzrə tövsiyələrin işlənilməsi” elmi layihəsidir (Qrant №EIF-RITN-MQM-2/IKT-2-2013-7(13)-29/21/1).

Dosent Əlövsət Əliyev qrant layihəsinin aktuallığı haqqında onu bildirıb ki, 2012-ci ilin sonlarında qəbul olunmuş “Gələcəyə baxış: Azərbaycan 2020” İnkişaf konsepsiyasında ölkə iqtisadiyyatının inkişafına strateji baxışlar və prioritetlər şərh olunmaqla səmərəli dövlət tənzimlənməsinə və yetkin bazar münasibətlərinə əsaslanan yeni iqtisadi modelin formalaşması məsələsi qoyulub. Bu istiqamətdə iqtisadiyyatın mövcud strukturlarının təkmilləşdirilməsi, qeyri-neft sektorunun, xüsusilə telekommunikasiya və İT-nin inkişaf etdirilməsi göstərilıb. Elmi potensialın və innovasiya fəaliyyətinin dəstəklənməsi hesabına iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və müvafiq sektorların inkişaf etdirilməsi nəzərdə tutulub.

Məruzəçi qeyd edib ki, hazırda formalaşmaqda olan yeni iqtisadiyyatın əsas xüsusiyyətləri onunla müəyyən olunur ki, onun istifadə etdiyi informasiya və bilik resursları ənənəvi resurslardan fərqli olaraq, bir sıra üstün spesifik xüsusiyyətlərə malikdir. Məhz elə buna görə də “Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiya”da qloballaşma dövründə informasiya cəmiyyətinin tələblərinə uyğun olaraq biliklərə əsaslanan iqtisadiyyatın formalaşdırılması məsələsi öz əksini tapıb. Bu isə Azərbaycanın mövcud intellektual potensialının qorunub saxlanılması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində kompleks tədbirlərin həyata keçirilməsini tələb edir.
Elə bu səbəbdəndir ki, müasir iqtisadiyyatın İKT-yə və informasiyaya əsaslan yeni inkişaf istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi üzrə tövsiyələrin işlənilməsi kifayət qədər aktual məsələdir. Təsadüfi deyildir ki, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu İKT-2 qrant müsabiqəsi çərçivəsində AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu tərəfindən müsabiqəyə təqdim olunan “Azərbaycanda innovativ informasiya iqtisadiyyatının formalaşmasının analizi və inkişafı üzrə tövsiyələrin işlənilməsi” layihəsini qalib elan etmiş və onun icrasına bir il vaxt ayrılmaqla cari ilin may ayında başlanılıb.
Dosent Əlövsət Əliyev bildirib ki, layihə üzrə qarşıya qoyulan əsas məsələlər aşağıdakılardan ibarətdir:

İnformasiya cəmiyyətinə keçidlə bağlı ölkədəki vəziyyətin təhlili və ölkənin yeni iqtisadi strategiyasının təhlili və mövcud iqtisadi vəziyyətin qiymətləndirilməsi

İnnovasiyaların, innovativ inkişafın, innovasiya sistemlərinin və Milli İnnovasiya Sisteminin xüsusiyyətlərinin təhlili

İnformasiya və biliklər iqtisadiyyatının problemlərinin araşdırılması və yeni iqtisadiyyata keçidlə bağlı beynəlxalq təcrübənin araşdırılması

İnnovativ iqtisadiyyatın xarakterik xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi

İKT-nin, informasiyanın və biliyin iqtisadi inkişaf faktorları kimi səciyyəvi xüsusiyyətlərinin təhlili

İKT-nin iqtisadi inkişafa təsiri məsələlərinin tədqiqi və İKT sahə iqtisadiyyatının xüsusiyyətlərinin araşdırılması

Yeni iqtisadiyyatın formalaşması və inkişafı problemlərinin araşdırılması və yeni innovativ informasiya iqtisadiyyatının inkişaf istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi

Sonra dosent Əlövsət Əliyev layihənin əsas məzmunu, layihənin elmi istiqaməti və layihədə qoyulan elmi problem, ümumiyyətlə, layihənin əsas elmi ideyasıni şərh etdi. Layihənin axtarış və innovativ yönümlü olmasını diqqətə çatdıran məruzəçi layihənin 4 mərhələdən ibarət olmaqla aşağıdakı ardıcıllıqla yerinə yetirilməsinin planlaşdırıldığını nəzərə çatdırdı:

I mərhələ - İnnovativ informasiya iqtisadiyyatının formalaşması xüsusiyyətlərinin və problemlərinin təhlili

II mərhələ - İnnovativ informasiya iqtisadiyyatını xarakterizə edən göstəricilər və əlamətlər sisteminin işlənilməsi

III mərhələ - Azərbaycanda innovativ informasiya iqtisadiyyatının formalaşması vəziyyətinin təhlili və qiymətləndirilməsi

IV mərhələ - Azərbaycanda iqtisadiyyatın innovasiya və İKT yönümlü inkişaf istiqamətlərinin işlənilməsi

Daha sonra dosent Əlövsət Əliyev layihədən gözlənilən nəticələr, onların elmi və təcrübi əhəmiyyəti haqqında onu bildirdi ki, layihədən gözlənilən əsas nəticə iqtisadi inkişafda innovasiyaların, İKT-nin, biliyin və informasiyanın rolunun, əhəmiyyətinin və təsirinin tədqiqi, innovativ iqtisadiyyatın xüsusiyyətlərinin araşdırılması, iqtisadiyyatın vəziyyətini xarakterizə edən göstəricilərin müəyyənləşdirilməsidir.
Sonra müzakirələr oldu. Müzakirə zamanı seminar iştirakçıları bildirdilər ki, iqtisadi inkişafla bağlı yeni innovativ idarəetmə təcrübələrinin və metodlarının öyrənilməsi, onların müvafiq idarəetmə orqanlarında istifadəsi ölkədə yeni innovativ informasiya iqtisadiyyatının qurulmasına və səmərəli idarə olunmasına şərait yarada bilər.