ABŞ insanları havadan izləyir

ABŞ-ın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (MKİ) Ədliyyə Nazirliyinin xüsusi bölməsi ilə birgə ölkə ərazisində mobil telefonların köməyi ilə onları maraqlandıran insanları tapmağa imkan verən texnologiya hazırlayıb. Bu haqda “The Wall Street Journal” (WSJ) qəzeti yazıb.

Bunun üçün mobil stansiya funksiyasını yerinə yetirən xüsusi uçuş aparatlarından istifadə edilir. Ədliyyə Nazirliyi bu proqramı ilk öncə terrorizmdə şübhəli bilinən şəxsləri izləmək, həmçinin kəşfiyyat məqsədi naminə təşkil edib.

Hazırda sözügedən texnologiya xüsusi xidmət orqanları tərəfindən müxtəlif cinayətlərin törədilməsində şübhəli bilinən şəxsləri izləmək üçün tətbiq edilir.

"ICTnews" elektron xəbər xidməti “vedomosti.ru” saytına istinadən bildirir ki, ABŞ-ın beş şəhərində ölkə əhalisinin əksər hissəsinin yaşadığı ərazini əhatə edən xüsusi təchiz edilmiş təyyarələr mövcuddur. Təyyarələrə quraşdırılmış cihazlar siqnallar göndərir və telefonlar cavabında abunəçi haqda mühüm məlumatları ötürür. Sistem axtarış obyekti olmayan telefonları operativ surətdə filtrdən keçirir. Bəzi hallarda bu sistemin işi mobil rabitənin işində nasazlıqlar yarada bilər.

Hüquq-mühafizə orqanlarının bəzi əməkdaşları ondan narahatdırlar ki, polisin fəaliyyətinə qanunsuz olaraq casus xidmətləri üçün tipik metod və üsullar əlavə edilir. Hüquq müdafiəçilərinin fikrincə, uçuş aparatlarının köməyi ilə izləmə qanuna əməl edən vətəndaşların həyatına kütləvi müdaxilədir.

ABŞ qanunları MKİ-nə ölkə ərazisində əməliyyat keçirməyi qadağan edir, amma bu təşkilatın nümayəndələri Ədliyyə Nazirliyinin məmurları kimi əmin edirlər ki, qanunları pozmayıblar.

“WSJ” qəzeti yazıb ki, iki qurum arasında əməkdaşlıq təxminən 10 il bundan əvvəl başlanıb. O zaman MKİ Ədliyyə Nazirliyi üçün casus texnikası tədarük edirdi. Bundan başqa, izləmə sistemlərinin hazırlanması və tədqiqatına 100 milyon dollar xərclənib. Ədliyyə Nazirliyinin xüsusi xidmətinin texniki bölməsi bir neçə il MKİ-nin texniki məlumatların yığımı bölməsi ilə əməkdaşlıq edib.

Casus qurğusunu baza stansiyası kimi qəbul edən bütün telefonlar stansiyanın əhatə radiusunda cavab kimi eyniləşdirilmiş məlumatlar göndərir. Əgər sistem belə siqnallar arasında onu maraqlandıran telefonunun məlumatlarını aşkar edirsə, uçuş aparatı telefonun yerini bir neçə metr dəqiqliyində müəyyənləşdirənə kimi ərazidə patrul xidməti aparmağa başlayır.

2004-cü ildə bir belə qurğunun dəyəri təxminən 300 min dollar təşkil edib, 2008-ci ildə 500 min dollar dəyərində daha təkmil versiyalar çıxarılıb, indi yeni nəsil smartfonların xüsusiyyətini nəzərə alan yeni versiya sınaqdan keçirilir.

Emil Hüseynov